จากประสบการณ์ที่ผมเคยได้คลุกคลีอยู่ในแวดวงธุรกิจไวน์มานาน บวกกับเคยได้ท่องเที่ยวไปตามแหล่งไวน์ต่างๆ เช่น แคลิฟอร์เนีย, Finger Lakes ในนิวยอร์ค, ฝรั่งเศส, เยอรมัน, ออสเตรเลีย, นิวซีแลนด์, พม่า และประเทศไทย เป็นต้น ผมได้พบปะผู้คนในวงการไวน์มากมาย ทุกคนล้วนน่ารัก มีมารยาท และอ่อนน้อมถ่อมตนที่สุดเท่าที่ผมเคยพบมา ที่สำคัญ พวกเขาเหล่านี้ไม่ได้เป็นหัวสูงเลยแม้แต่น้อย…

อาจเป็นไปได้ว่า พวกเขาเหล่านี้เริ่มต้นธุรกิจจากคนที่ไม่มีความรู้เรื่องไวน์เลย โดยอาจลงทุนจากเงินเก็บที่พวกเขามี หรือบางคนก็ได้โรงไวน์เป็นมรดกตกทอดมาจากรุ่นปู่ย่าตายายของพวกเขา

บ่อยครั้งที่พนักงานในงานไวน์เทสติ้ง จะพูดถึงแต่ว่า ไวน์ขวดนั้นขวดนี้เคยได้รับรางวัลนี้รางวัลนั้นมา จนทำให้เราเกือบหลงลืมบุคคลต่างๆที่อยู่เบื้องหลังการผลิตไวน์ เช่น ผู้ให้ความรู้เรื่องไวน์, นักทำไวน์, เจ้าของโรงไวน์ และบุคลากรต่างๆที่ทำงานอยู่ในไร่องุ่น เป็นต้น

ถึงแม้ทวีปเอเชียจะมีไวน์มานานแล้วนับศตวรรษ แต่ที่นี่ก็ยังมีโรงไวน์อยู่ไม่มาก แถมข้อมูลต่างๆเกี่ยวกับไวน์ที่ออกสู่สาธารณะก็มีอยู่อย่างจำกัดอีกด้วย

ผมจำได้ว่า ช่วงที่มาถึงประเทศไทยใหม่ๆ ผมได้มีโอกาสพูดคุยกับผู้ใหญ่ท่านหนึ่งเกี่ยวกับเรื่องไวน์ ซึ่งท่านกล่าวขึ้นมาประโยคหนึ่งว่า “คุณรู้เรื่องไวน์ แสดงความคุณต้องเป็นคนรวยแน่ๆ”

คำพูดประโยคดังกล่าว สะท้อนถึงสภาวะอันน่าเศร้าของธุรกิจไวน์ในประเทศไทย โดยจำนวนไวน์ที่ค้าขายอย่างถูกต้องตามกฎหมายในประเทศไทย คิดเป็น 0.4% ของจำนวนการค้าทั้งหมด นอกจากนี้ การเรียกเก็บภาษีไวน์ที่สูงเกินไป ยังเป็นการส่งเสริมทางอ้อม ให้กับธุรกิจลักลอบค้าไวน์ผิดกฎหมาย ซึ่งทำให้ไวน์มีราคาสูงเกินความเป็นจริง และนั่นคือที่มาของทัศนคติของสังคมไทยที่ว่า คุณต้องรวยเท่านั้น ถึงจะสามารถรู้เรื่องไวน์ หรือจิบไวน์ได้

ไม่ใช่เฉพาะในประเทศ ที่ไวน์ถูกมองว่า เป็นเรื่องสำหรับคนรวย และคนที่หัวสูงเท่านั้น แต่ในความเป็นจริงแล้ว ทัศนคตินี้กำลังเกิดขึ้นอยู่ทั่วโลก คุณจะพบทัศนคติเหล่านี้ได้ตามงานไวน์ต่างๆ ที่แย่หน่อย คือ คุณอาจจะได้เจอใครบางคน เดินเข้ามา พร้อมพรั่งพรูความรู้เรื่องไวน์ต่างๆที่เขามีให้คุณฟัง หรืออวดว่าเคยได้จิบไวน์ราคาแพงๆ ไวน์หายาก ขวดนั้นขวดนี้มามาก แต่แท้จริงแล้วไม่เคยได้จิบเลย

คนเหล่านี้ มักป่าวประกาศว่า พวกเขารู้ทุกเรื่องที่เกี่ยวกับไวน์ รู้เยอะกว่าที่คุณรู้ คนส่วนใหญ่เลือกที่จะไปงานไวน์เพียงเพราะต้องการผ่อนคลาย พบปะเพื่อนฝูง หรือเรียนรู้เกี่ยวกับไวน์ฉลากใหม่ๆในท้องตลาด แต่สำหรับคนที่นิยมไปงานไวน์เพื่ออวดรวยแล้วหละก็ การปรากฏกายของพวกเขาตามงานต่างๆ เป็นเหมือนกับการแสดง เพื่อชวนให้คุณเชื่อว่า เขาหรือเธอจะมีความรู้เรื่องไวน์หลายอย่าง ที่คุณจะไม่เคยรู้มาก่อนอย่างแน่นอน

ปรกติแล้ว หากผมได้พบคนเหล่านี้ ผมมักตอบสั้นๆ ว่า “ยินดีที่ได้รู้จักครับ”  ยิ้มและค่อยๆเดินจากไป

ต่อไปนี้คือเทคนิคที่คุณสามารถนำไปใช้ได้ เพื่อหลีกเลี่ยงการได้พบปะกับนักจิบไวน์หัวสูงประเภทนี้:

1. เลือกจิบไวน์กับเพื่อนสนิท หรือเพื่อนรู้ใจเท่านั้น
2. หากได้พบกับนักจิบหัวสูงเหล่านี้ ที่คุยโวไม่หยุด ให้ถามเขาว่า ไวน์ที่เขากำลังจิบ มีรสชาติเป็นอย่างไร
3. เลี่ยงที่จะต่อล้อต่อเถียง โดยให้ตอบสั้นๆต่อสิ่งที่พวกเขากำลังคุยโวอย่างสุภาพด้วยวลี เช่น “ก็อาจจะเป็นไปได้” หรือ “บางทีก็อาจจะเป็นอย่างนั้น” จำไว้ว่า นักจิบหัวสูงมักจะแสดงอาการไม่พอใจ หากคุณแสดงออกถึงความไม่เห็นด้วยอย่างชัดเจน
4. หากนักจิบหัวสูงเหล่านั้น บรรยายรสชาติไวน์ โดยกล่าวถึงผลไม้ หรือดอกไม้ชื่อแปลกๆ และหายาก เช่น boysenberry หรือ frangipani แล้วหละก็ ตอบกลับพวกเขาด้วยชื่อของผลไม้ หรือดอกไม้ที่แปลก และหายากพอๆกัน

อย่าไปสนใจนักจิบหัวสูงเหล่านี้มากเกินไป ให้จำไว้ว่า เรากำลังอยู่ในยุคของคนหลงตัวเองก็พอครับ